Cele operacyjne: - uczeń dostrzega złożoność pojęcia „pogoda” i wyodrębnia główne jego elementy: temperaturę, opady, ciśnienie, wiatr - uczeń rozumie wzajemne zależności elementów pogody i ich wpływ na życie na Ziemi - potrafi korzystać z różnych źródeł informacji - poznaje otaczającą rzeczywistość w drodze doświadczeń - dostrzega rzeczywistość w sposób kompleksowy, potrafi wnioskować, generalizować, abstrahować Formy pracy: -zespołowa -grupowa -indywidualna
Metody i techniki pracy: - m. projektu - eksperyment - siec skojarzeń - m. słowne - m. ekspresywne
Dobór treści nauczania do tematu Zjawiska i procesy przyrodnicze dostępne doświadczeniu dziecka. Cykle i regularności w otoczeniu. Odmienność świata w dawnych czasach. Podobieństwa i różnice między ludźmi. Różne źródła informacji i technologie informacyjne.
Światło. Źródła światła. Historia żarówki. Zwierzęta wytwarzające światło. Światło ciepłe i zimne. Właściwości światła: rozszczepienie i skupienie wiązki świetlnej, uzyskanie koloru białego z tęczowego bączka, zmęczenie kolorem, przechodzenie światła przez różne materiały, załamanie światła, prędkość światła. Cień,. Dzień i noc. Teoria wyginięcia dinozaurów.
Temperatura. Temperatura na Ziemi. Strefy klimatyczne. Życie w Afryce. Flora i fauna Afryki. Eskimosi. Zwierzęta Arktyki i Antarktydy. Pory roku i zmiany temperatur w klimacie umiarkowanym. Obliczanie amplitudy temperatury dziennej i rocznej. Odczytywanie wskazań termometra. Rodzaje termometrów. Historia termometrów. Skala Celsjusza.
Opady. Obieg wody w przyrodzie. Woda na Ziemi. Odzysk wody słodkiej przez odparowanie wody słonej. Najbardziej suche miejsce na Ziemi – Atakama; odzysk wody z mgieł. Ciśnienie hydrostatyczne. Wykorzystanie siły wody przez człowieka. Oczyszczanie wody. Stany skupienia wody. Higrometr i jego historia. Odczytywanie wskazań higrometru.
Powietrze. Ciśnienie atmosferyczne. Waga powietrza. Właściwości powietrza: zmniejszanie i zwiększanie objętości. Ruchy powietrza. Skala Beuforta. Rękaw powietrzny. Efekt cieplarniany i dziura ozonowa.
Przebieg zajęć podsumowujących
1.Rozpoczęcie zajęć piosenką pt. „ Pogoda”. 2.Zbudowanie sieci skojarzeń do pojęcia „pogoda”- wieloaspektowość obserwacji. Wyjaśnianie związków wyrazowych ze słowem „pogoda”. Próby stworzenia definicji pogody. 3.Przygotowanie mapy mentalnej , którą uzupełniamy w czasie zajęć ilustracjami, napisami, datami, ciekawostkami, nazwami narzędzi pomiarowych. 4.Prezentacja prac poszczególnych grup. Grupa I. Światło. § Słońce to największe źródło światła na Ziemi, jedyna gwiazda w naszym układzie słonecznym. § Źródła światła: a) ogień- krzesanie ognia przy pomocy krzemieni; świeca, gaśnięcie ognia przy braku tlenu ( doświadczenia); b) lampa naftowa- wynalazek Polaka Ignacego Łukasiewicza z roku 1853 ( pokaz działania); c) żarówka- 1880 r.- Thomas Edison d) zwierzęta wytwarzające światło; niektóre gatunki ryb, owady ( prezentacja). § Badanie właściwości światła- doświadczenia. a) rozszczepienie promienia słonecznego przez pryzmat b) skupienie wiązki za pomocą soczewki wypukłej, rozpalanie ognia c) uzyskanie barwy białej poprzez ruch krążka w kolorach tęczy d) zmęczenie kolorem e) załamanie światła w różnych materiałach- oglądanie pozornego załamania patyczka zanurzonego w wodzie f) symulowanie zmian dnia i nocy oraz pór roku na modelach g) prędkość światła, obraz widziany z kosmosu z nieistniejących gwiazd § Ciekawostka- teoria wyginięcia dinozaurów Około 65 mln lat temu Ziemia zderzyła się z meteorytem, wskutek czego doszło do kosmicznej katastrofy. Wzniosła się chmura pyłu, która na bardzo długo zatrzymała dopływ światła na Ziemię. To z kolei spowodowało oziębienie klimatu i śmierć pradawnych gadów z zimna. A jaką dziś mamy temperaturę?
Grupa II . Temperatura. § Rozkład temperatury na Ziemi- praca z globusem, wskazanie stref zimnych okołobiegunowych, umiarkowanych i ciepłych § Fauna i flora różnych rejonów klimatycznych- prezentacje § Pory roku i zmiana temperatur; obliczanie amplitudy temperatur dziennych i rocznych w naszym mieście § Rodzaje termometrów, dokonywanie pomiarów § Temperatura powietrza, wody, człowieka § Uzupełnienie osi czasu karteczkami dotyczącymi historii termometru: 2200lat temu – Filon z Bizancjum; 1709rok- termometr rtęciowy Daniela Fahrenheita o 212-stopniowej skali; 1729 rok- Rene a. Reamur- termometr alkoholowy o skali 80-stopniowej; 1742 rok- Andres Celsius- termometr o skali 100-stopniowej. § Pory roku poznajemy po temperaturze i ilości opadów, najobfitsze latem, najczęstsze jesienią i wiosną.
Grupa III. Opady. § Omówienie doświadczeń z parowaniem wody i zapisanie wniosków na kartkach- im większa powierzchnia tym parowanie szybsze, wraz ze wzrostem temperatury wzrasta parowanie, z zamkniętego naczynia wody nie ubywa,choć również paruje i osiada na wieczku pojemnika. § Układanie na podłodze schematu krążenia wody w przyrodzie. Zabawa polegająca na ruchowej interpretacji komentarza nauczyciela do tego schematu, dzieci poruszają w kierunku ułożonych strzałek, dostrzegają, że cykl wędrówki kropli wody w przyrodzie jest zamknięty i powtarzalny. § Woda na Ziemi- globus § Odzyskiwanie wody słodkiej ze słonej przez parowanie- doświadczenie. § Ciekawostka. W najbardziej suchym miejscu na Ziemi, na pustyni Atacama wodę otrzymuje się z nocnych mgieł. Zbiera się ją przy pomocy siatek o długości 12 metrów i szerokości 4 w ilości 11 tysięcy litrów dziennie. § Ciśnienie wody- doświadczenie z wydobyciem zanurzonej płyty. § Siła wody- pokaz działania modelu hydroelektrowni zbudowanego przez uczniów (można wykorzystać plastikowy wiatraczek) § Zabawa ruchowa ( co robi kropla wody podczas...),. Dzieci reagują ruchem na sygnał wzrokowy, obrazek przedstawiający symbol warunków atmosferycznych.
Grupa IV. Powietrze § Podobieństwo pomiędzy kulą ziemską a pomarańczą- atmosfera ziemska. § Ważenie powietrza w balonikach. § Ciśnienie atmosferyczne- rozrywanie zamoczonych w wodzie płytek szklanych, utrzymywanie się wody w napełnionej i odwróconej do góry dnem szklance, biegi z rozłożoną parasolką. § Barometr, pomiar ciśnienia. § Ruchy powietrza. Skala Beuforta. Narzędzia do pomiaru siły i kierunku wiatru za pomocą samodzielnie wykonanych rękawów i anemometrów. § Wiatraki i ich wykorzystanie. § Uszkodzenie skórki pomarańczy, analogia do dziury ozonowej i jej skutków dla Ziemi
5. Wyeksponowanie zgromadzonych materiałów na gazetce ściennej pod hasłem „pogoda”. Ułożenie wynalazków na osi czasu. 6. Wyrażenie za pomocą środków muzycznych poszczególnych elementów pogody- pogodna orkiestra. 7. Malowanie jednobarwnych fragmentów rzeczywistości kojarzących się z tematem i układanie z nich wspólnego obrazka.
Malińska Renata |